SEKURYTYZACJA

Sekurytyzacja to pojęcie które od kilku lat nabiera na popularności jednak niewielu klientów wie czym tak naprawdę jest. Sekurytyzacja w dużym uproszczeniu oznacza mechanizm konwersji niestandardowych aktywów którymi mogą być nieuregulowane terminowo wierzytelności na papiery wartościowe zabezpieczone tymi należnościami. To obecnie jedna z najpopularniejszych praktyk w zarządzaniu wierzytelnościami. Sekurytyzacja dodatkowo pozwala na zebranie większej kwoty pieniężnej w miejsce stopniowego gromadzenia należności wynikających z poszczególnych wierzytelności. Co może podlegać sekurytyzacji? Praktycznie każdy rodzaj zobowiązania np. kredyty, leasingi, czynsze itp.

Wielofazowy proces sekurytyzacji

Sekurytyzacja może być przeprowadzona przez fundusz sekurytyzacyjny lub spółkę o specjalnym przeznaczeniu (tj. spółka kapitałowa będąca podmiotem emisyjnym w rozumieniu art. 92a ust. 3 Ustawy Prawo bankowe; ang. special purpose vehicle, SPV) i jest procesem wielowymiarowym, w którym uczestniczy kilka niezależnych od siebie podmiotów. Etap pierwszy to utworzenie przez posiadacza aktywów spółki specjalnego przeznaczenia. Podmiot ten pełni rolę emitenta papierów zabezpieczonymi wierzytelnościami. Pozyskane środki przeznaczane są – w kolejnym etapie – na spłatę zobowiązań wobec inicjatora. Pomiędzy inicjatorem i SPV jest inwestor, który jest gotów kupić wyemitowane papiery wartościowe, akceptując przy tym określone ryzyko związane z inwestycją.

Fundusze sekurytyzacyjne

W Polsce fundusze sekurytyzacyjne działają na podstawie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz.U. 2016, poz. 1896) i mogą być tworzone tylko przez Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych, za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego. Fundusze dzielą się na standaryzowane – dostępne dla osób prawnych, jednostek organizacyjnych, nieposiadających osobowości prawnej, a także osób fizycznych.  Niestandaryzowane – dostępne dla wszystkich, ale pod warunkiem, że cena emisyjna certyfikatu nie jest niższa niż równowartość 40 tysięcy euro.

Windykacja a sekurytyzacja

Faktyczną obsługą funduszy sekurytyzacyjnych zajmują się firmy windykacyjne, które uzyskały zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na zarządzanie aktywami funduszy sekurytyzacyjnych. Przedsiębiorstwo windykacyjne, odpowiadając za kontakt z dłużnikami, prowadząc korespondencję, wykonując telefony i rozliczając wpłaty dłużników, pełni rolę serwisera. Jego zadaniem jest możliwie najskuteczniejsze odzyskanie wierzytelności. Zgodnie z regulacjami, fundusz sekurytyzacyjny oraz firma windykacyjna, z którą fundusz zawarł umowę o obsługę sekurytyzowanych wierzytelności, mogą zbierać i przetwarzać dane osobowe dłużników sekurytyzowanych wierzytelności. Celem przetwarzania danych jest zarządzanie wierzytelnościami w celu odzyskania należności od dłużników w postępowaniu polubownym lub sądowym. Drugą rolą firmy windykacyjnej w relacji z funduszem jest funkcja eksperta, który jest odpowiedzialny za dokonanie wycen portfela wierzytelności.

Korzyści wynikające z sekurytyzacji

Sekurytyzacja stanowi alternatywną formę pozyskiwania finansowania bieżącej działalności operacyjnej. Umożliwia dywersyfikację źródeł i instrumentów finansowania oraz przyczynia się do obniżenia kosztów. Inicjator pozyskuje w wyniku tej operacji środki finansowe taniej, niż zaciągając zwykły kredyt. Dzięki temu dodatkowo ogranicza ryzyko kredytowe oraz związane z nim ryzyko zmiany stopy procentowej. W wielu przypadkach sekurytyzacja przyczynia się nie tylko do redukcji kosztów finansowania, ale również skutkuje powstaniem wielu pośrednich korzyści. Dla przykładu, banki, które są czołowymi dostawcami wierzytelności, m.in. dlatego chętnie sprzedają je funduszom sekurytyzacyjnym, bo osiągają dzięki temu korzyści podatkowe. Sekurytyzacja jest sposobem na aktywne zarządzanie aktywami i pasywami oraz poprawę wskaźników zyskowności. W wyniku przeprowadzenia procesu sekurytyzacji zachodzi możliwość wyłączenia sekurytyzowanych aktywów z bilansu oraz skrócenia sumy bilansowej.